Bệnh héo xanh vi khuẩn được Ervin Smith phát hiện đầu tiên trên cây họ cà ở Mỹ vào năm 1896. Bệnh gây hại chủ yếu nghiêm trọng ở các nước thuộc vùng nhiệt đới, cận nhiệt đới có khí hậu nóng ẩm. Bệnh héo xanh vi khuẩn gây hại trên 278 loài cây thuộc 44 họ thực vật khác nhau, trong đó đáng chú ý nhất là các cây có ý nghĩa kinh tế cao như: khoai tây, cà chua, thuốc lá, ớt, cà, lạc, vừng, đậu tương, hồ tiêu, dâu tằm, chuối…
Bệnh gây thiệt hại kinh tế lớn, làm giảm năng suất từ 10-100% tùy theo loài cây, giống cây, vùng địa lý và các điều kiện khí hậu kèm theo.
1.Triệu chứng bệnh héo xanh vi khuẩn trên khoai tây
Trên cây khoai tây chúng ta có thể thấy triệu chứng của bệnh héo xanh xuất hiện từ giai đoạn cây con đến giai đoạn cây trưởng thành (giai đoạn trước hoặc sau ra hoa 5-7 ngày).
Khi cây còn non, chúng ta thấy toàn bộ lá héo rũ nhanh chóng đột ngột, lá tái xanh và cây khô chết dần. Trên cây trưởng thành lúc đầu thấy 1-2 cành (nhánh) có lá bị héo rũ, sau một vài ngày toàn thân cây héo xanh. Trên thân vỏ vẫn còn màu xanh xen lẫn những vết sọc nâu chạy dọc thân, phần phía gốc cây bị bệnh trở nên xù xì, thân vẫn chắc. Cắt ngang thân cây, thân cành nhìn rõ bó mạch dẫn, mô xylem có màu nâu sẫm, bên trong bó mạch chứa đầy dịch nhờn vi khuẩn. Vi khuẩn xâm nhiễm và tấn công vào bó mạch xylem (mạch dẫn) làm tắc nghẽn mạch dẫn, dinh dưỡng từ dưới bộ rễ không vận chuyển lên phía trên được do đó cây bị héo xanh do mất nước và mất dinh dưỡng đột ngột.
Trên củ cũng có thể bị nhiễm bệnh héo xanh. Khi củ bị nhiễm bệnh, cắt ngang củ chúng ta cũng thấy các vòng mạch dẫn có màu nâu đen, có giọt dịch vi khuẩn màu trắng đục tiết ra ngay trên bề mặt lát cắt.
2.Nguyên nhân gây bệnh héo xanh
Bệnh héo xanh khoai tây do vi khuẩn Pseudomonas solanacearum gây ra (là loài vi khuẩn đất ký sinh thực vật thuộc họ Pseudomonasdaceae, bộ Pseudomonasdales). Vi khuẩn hình que, kích thước 0,5 – 1,5micoromet, vi khuẩn sống hảo khí có khả năng chuyển động nhờ lông roi ở đầu, mỗi vi khuẩn thường có 1-3 lông roi.
3.Đặc điểm phát sinh, phát triển của bệnh héo xanh
Vi khuẩn Pseudomonas solanacearum gây bệnh cho cây bằng cách xâm nhiễm vào rễ, thân cuống lá qua các vết thương cơ giới do quá trình chăm sóc (nhổ cây khi trồng đại trà); quá trình vun xới làm tổn thương rễ hoặc do côn trùng, tuyến trùng gây hại tạo các vết thương hở. Ngoài ra vi khuẩn cũng có thể xâm nhiễm vào cây qua các lỗ hở tự nhiên, qua bì khổng trên củ khoai tây.
Khi vi khuẩn xâm nhiễm vào rễ, chúng nhanh chóng lan tới các bó mạch dẫn xylem, sinh sản và phát triển trong đó. Tại đây vi khuẩn Pseudomonas solanacearum sản sinh ra các enzym pectinaza, cellulaza để phân hủy mô và sinh ra các độc tố ở dạng Exopolysaccarit (còn gọi là EPS) và Lipopolysaccarit (LPS). Các chất độc tố này vít tắc mạch dẫn (xylem) qua đó cản trở sự vận chuyển nước, dinh dưỡng trong cây dẫn tới hệ quả là cây bị héo nhanh chóng khi thân lá vẫn còn màu xanh.
Trên đồng ruộng bệnh héo xanh vi khuẩn khoai tây truyền lan từ cây này sang cây khác nhờ tưới nước, mưa, gió hoặc qua các nông cụ chăm sóc cây (vun xới). Ngoài ra tuyến trùng nốt sưng Meloidogyne incognita có trong đất gây hại bộ rễ cũng làm cho bệnh phát triển và lây lan mạnh.
Bệnh phát sinh, phát triển mạnh trong điều kiện nhiệt độ cao, mưa gió, đất trũng, ẩm độ thường xuyên cao nhất là trên đất cát pha, thịt nhẹ hoặc đất chuyên canh, độc canh các cây trồng cùng họ cà. Nhiệt độ tối thích để vi khuẩn phát triển thuận lợi từ 29-32oC.
4.Biện pháp phòng trị bệnh héo xanh vi khuẩn khoai tây
BIỆN PHÁP PHÒNG TRỪ: CẶP THUỐC SUPER KHUẨN + ELCARIN
1. SUPER KHUẨN:
MUA HÀNG TẠI ĐÂY:
THÀNH PHẦN:
- Chitosan 1g/kg + Polyoxin B 21g/kg
- Phụ gia 978g/kg
CÔNG DỤNG:
- Theo từ điển thuốc BVTV hai hoạt chất (Chitosan và Polyoxin B) có khả năng phòng trừ các loại bệnh do nấm và vi khuẩn gây hại như: bạc lá (cháy bìa lá), lem lép hạt; thán thư, thối quả, cháy bìa lá, thối nhũn, chết ẻo,… trên ớt, hành, bắp cải, cà chua, tỏi, bầu bí, dưa leo, dưa hấu…;thán thư, loét, sẹo, xì mủ, thối quả, khô đầu cuốn,…trên cam, quýt, chanh, xoài, sầu riêng, mít, cà phê, tiêu, điều,…
2. ELCARIN:
THÀNH PHẦN:
- Fugous Proteoglycans….0.5% (w/w)
- Phụ gia…………………………99.5% (w/w)
MUA HÀNG TẠI ĐÂY:
CÔNG DỤNG:
- Elcarin 0.5SL có chứa 0.5% Fugous proteoglycans, là hoạt chất đăc trị vi khuẩn và virus mới trên thế giới đã có bản quyền 15 năm và duy nhất có tại Việt Nam.
- Elcarin 0.5SL được chiết xuất từ nấm hương nên có 18 loại khoáng chất acid amin, vitamin giúp gia tăng sức đề kháng của cây lên hơn 40%.
- Elcarin 0.5SL có tính tiếp xúc, thấm sâu và đặc biệt lưu dẫn 2 chiều nhanh trong cây nên chặn đứng nấm bệnh và vi khuẩn sau 3 giời phun và hiệu quả kéo dài.
- Elcarin 0.5SL dùng để phun và tưới gốc cho tất cả các giai đoạn kể cả cây khi đang có bông.